Diogelu Plant

Pwy sydd yn derbyn y gwasanaeth yma?

Mae’r gwasanaeth yma’n cefnogi gwaith ysgolion i sicrhau fod pob disgybl yn ddiogel oddi mewn i ysgolion Gwynedd.

NODER: Mae’r Gwasanaeth Diogelu Plant ysgolion Môn yn cael ei ddarparu gan Gyngor Sir Ynys Môn - 01248 750057.

Beth mae’r gwasanaeth yn ei gynnig?

• Cyngor yng nghyswllt pob agwedd o ddiogelu plant mewn addysg.
• Hyfforddiant safonol ar gael i bob aelod o staff ysgolion Gwynedd.

Sut mae posib cael mynediad i’r gwasanaeth?

Mae modd i’r ysgolion gysylltu â’r Swyddog Arweiniol Dynodedig ar gyfer Diogelu mewn Addysg drwy ffôn neu e-bost unrhyw amser.

07977504344

bethanhelenjones@gwynedd.llyw.cymru

Beth yw rôl yr ysgol?

Rôl Ysgolion Gwynedd o fewn y drefn Diogelu Plant yw sicrhau amgylchfyd ac ethos diogel lle y gall plant a phobl ifanc ddysgu gan roddi sylw digonol i’w lles a’u diogelwch.

Mae gan ysgolion gyfrifoldeb i gydweithio gyda Gwasanaethau Cymdeithasol ac adrannau eraill y cyngor i hyrwyddo diogelwch trwy godi ymwybyddiaeth, gwella dealltwriaeth a chryfhau gwytnwch plant a phobl ifanc thrwy’r cwricwlwm yn ogystal â thrwy waith ataliol ac ymyrraeth gynnar; trwy gyfeirio pryderon, cyfrannu gwybodaeth a thuag at asesiadau o angen.

Dylai’r ysgol fod yn berchen ar weithdrefnau effeithiol wrth:

• rwystro pobl amhriodol rhag gweithio gyda phlant a phobl ifanc
• hyrwyddo arferion ardderchog a herio arferion annigonol ac anniogel
• adnabod ac ymateb yn gadarn i unrhyw achos o bryder yng nghyswllt diogelwch a lles plentyn gan weithredu ar weithdrefnau sy’n sicrhau diogelwch
• monitro ac arfarnu’n rheolaidd i wella ansawdd strwythurau a gweithdrefnau diogelu’r gwasanaeth

Mae disgwyl i'r ysgolion sicrhau:

• bod polisi diogelu plant cyfredol a chynhwysfawr mewn lle sy’n cyd-fynd a’r arweiniad a gynigir
• bod y polisïau a’r gweithdrefnau’n ystyried gweithgareddau all ddigwydd y tu mewn a thu allan i oriau i furiau’r ysgol (defnydd o gyfleusterau hamdden, ymweliadau addysgol, defnydd o gyfleusterau’r ysgol i ddibenion cymunedol ayyb)
• bod polisïau yn cael eu hadolygu a’u mabwysiadu yn amserol gan gorff llywodraethol yr Ysgol
• bod un aelod o’r uwch dîm rheoli yn berson dynodedig Diogelu Plant ac yn cymryd cyfrifoldeb o fewn y sefydliad am faterion Diogelu. Dylent roddi cyngor, anwytho pob aelod o staff newydd/llanw, cynnig arweiniad penodol a chyffredinol, sicrhau trefniadau hyfforddi a diweddaru, a bod yn ddolen gyswllt gyda’r gwasanaeth addysg/gwasanaethau cymdeithasol/asiantaethau eraill mewn materion diogelu;
• bod y Person Dynodedig Diogelu yn berchen ar yr awdurdod priodol i weithredu, wedi’i hyfforddi i’r lefel priodol a gyda phrofiad addas;
• bod ‘eilydd/dirprwy’ diogelwch yn wybyddus i bawb yn absenoldeb y Person Dynodedig;
• bod Llywodraethwr Dynodedig Diogelu Plant hefyd wedi’i hyfforddi i’r lefel priodol, eu bod ar gael i gynorthwyo’r Person Dynodedig pan yn briodol, ac yn cyfrannu at a chyflwyno’r Adroddiad Blynyddol i Lywodraethwyr i sylw’r Corff Llywodraethol yn flynyddol (Atodiad 3);
• bod pob ysgol ac uned yn cyflwyno Adroddiad Blynyddol Diogelu Plant i sylw’r gwasanaeth Addysg pob blwyddyn, erbyn diwedd tymor yr Haf
• bod copi o bob cyfeiriad a wneir i’r Gwasanaethau Cymdeithasol i Bethan Helen Jones, Swyddog Arweiniol Dynodedig ar gyfer Diogelu mewn Addysg.
• eu bod yn cwblhau ffurflen ‘Camau Nesaf’ yn dilyn gwneud cyfeiriad a derbyn adborth gan y Gwasanaethau Cymdeithasol.
  
  

Mae sylw dyladwy yn cael ei roi i’r categorïau o gamdriniaeth fel y’u hamlygir yng Ngweithdrefnau Diogelu Plant Cymru 2020:

• Cam driniaeth corfforol
• Cam driniaeth emosiynol/seicolegol
• Cam driniaeth rhywiol
• Esgeulustod
• Cam driniaeth ariannol

Mae gan holl weithlu Gwasanaeth Addysg Gwynedd ac Ynys Môn gyfrifoldeb:

• i fod yn ymwybodol o Weithdrefnau Diogelu Plant Cymru 2020
• i ymddwyn yn broffesiynol a chyfreithiol dros les a diogelwch plant a phobl ifanc
• “Chwythu’r Chwiban” os ydynt yn ymwybodol o unrhyw achos o gamdriniaeth
• i fod yn effro i arwyddion o gamdriniaeth ac i ymateb yn unol â Gweithdrefnau Diogelu Plant Cymru 2020
• i fod yn effro i arwyddion o gamdriniaeth gan oedolion sy’n gweithio gyda neu yn goruchwylio plant a phobl ifanc, ac ymateb yn unol â Gweithdrefnau Diogelu Plant Cymru 2020
• i fod yn effro i arwyddion o fwlio (gweler canllawiau cenedlaethol a lleol)
• gwybod sut i ymateb pan fo plentyn yn datgelu gwybodaeth a pha gamau priodol i’w cymryd
• gwybod at bwy y dylid cyfeirio unrhyw amheuon neu ddatgeliad gan blentyn neu berson ifanc, y tu mewn a thu allan i oriau’r ysgol;
• i gyflwyno datganiad/cofnod ysgrifenedig o’r hyn a welwyd neu a glywodd gan blentyn neu berson ifanc

Yn unol â chanllawiau Llywodraeth Cymru mae’n ofynnol i bob ysgol adnabod athro a llywodraethwr dynodedig sydd â chyfrifoldeb dros faes Diogelu Plant (gweler Adran 'Adnoddau' isod i lawrlwytho Cadw dysgwyr yn ddiogel: 283/2022).

Dylai ysgol:

• Sefydlu systemau er mwyn targedu unigolion yn ôl eu hangen
• Ymateb yn ar lefelau gwahanol i anghenion disgyblion drwy gynnal grwpiau targed
• Defnyddio offeryn sgrinio er mwyn adnabod meysydd mae unigion angen cynhaliaeth ychwanegol
• Ymateb yn raddoledig i anghenion disgyblion drwy gynnal grwpiau targed
• Datblygu awyrgylch dysgu sy’n gyfeillgar a chynhwysol i unigolion ag anawsterau cyfathrebu a rhyngweithio
• Datblygu awyrgylch sy’n caniatáu amser i ddatblygu sgiliau cyfathrebu a rhyngweithio addas o fewn diwrnod ysgol